در مورد مراسم اعتکاف
تعريف اعتكاف
1-اعتكاف،در لغت به معناى توقف در جايى است و در اصطلاح احكام،عبارت است از ماندن در مسجد به قصد عبادت خداوند،با شرايطى كه خواهد آمد.
2-انسان مى تواند،در حال اعتكاف،بنشيند،بايستد،بخوابد،يا راه برود.
اقسام اعتكاف
3-اعتكاف بر دو قسم است،مستحب و واجب،كه در اصل،يك عمل مستحبى است،ولى ممكن استبه سببى واجب شود،كه از جمله اسباب وجوب اعتكاف،اين امور است:
· نذر،عهد يا قسم،مثلا انسان نذر كند يا با خداى خود عهد كند يا قسم بخورد كه اگر در فلان كار موفق شد،يا از فلان بيمارى شفا پيدا كرد چند روز در مسجد معتكف شود.(در بحثهاى آينده خواهد آمد كه حداقل مدت اعتكاف سه روز است.)
· شرط ضمن عقد،مثلا هنگام قرار داد اجاره منزل،صاحب خانه شرط مى كند كه مستاجر هر سال پنج روز در مسجد معتكف شود و مستاجر نيز اين شرط را مى پذيرد.
· اجاره،مثلا شخصى اجير مى شود كه با دريافت مزد-يا بدون دريافت مزد-از طرف ميت در مسجد معتكف شود.(مانند نماز استيجارى)
زمان اعتكاف
4-در طول سال در هر زمانى كه انسان بتواند،حداقل سه روز در مسجد بماند و روزه بگيرد صحيح است (تفصيل اين مساله در بحث مدت اعتكاف و روزه اعتكاف خواهد آمد.) ولى بهترين زمان براى اعتكاف ماه مبارك رمضان و در ماه رمضان،دهه آخر آن است.
5-س:آيا اعتكاف نذرى را مى توان در ماه رمضان انجام داد؟
آية الله بهجت:مانعى ندارد.
آية الله مكارم:مانعى ندارد،مگر اينكه نيت او غير ماه رمضان باشد.
آية الله صافى:اگر نذر مطلق يا مقيد به ماه رمضان باشد اشكال ندارد.
6-س:افضل اوقات اعتكاف چه زمانى است؟
آيا ايام البيض ماه رجب فضيلت خاصى براى اعتكاف دارد؟ (ايام البيض سيزدهم و چهاردهم و پانزدهم.)
آية الله مكارم:بهترين اوقات اعتكاف،ماه مبارك رمضان و از همه بهتر دهه آخر آن است.
آية الله بهجت:افضل اوقات ماه رمضان استخصوصا در دهه آخر آن و ايام البيض رجب نيز تاكيد شده است.
شرايط اعتكاف
7-در صحت اعتكاف،امورى شرط است كه برخى از آنها مربوط به شخص معتكف و برخى مربوط به خود اعتكاف است كه در اينجا به بيان آن شرايط،و احكام لازم آنها مىپردازيم.
شرايط معتكف:
1-عقل.(از ديوانه صحيح نيست)
2-ايمان (1) .(از غير مؤمن صحيح نيست)
3-قصد قربت.(هر گونه ريا و خود نمايى،اعتكاف را باطل مىكند).
4-روزه دارى در ايام اعتكاف.
5-اجازه گرفتن از كسى كه اجازه او لازم است.
شرايط اعتكاف:
1-از سه روز كمتر نباشد.(زمان)
2-در مسجد جامع باشد.(مكان)
3-ادامه ماندن در مسجد و خارج نشدن از آن.
نيت اعتكاف
8-اعتكاف،همانند ساير عبادات،بايد با نيت و قصد قربتباشد و هر گونه ريا و خود نمايى و قصد غير الهى آن را باطل مىكند.
9-در نيت اعتكاف،قصد وجه شرط نيست،يعنى لازم نيست قصد كند كه اعتكاف واجب استيا مستحب.
10-كسى كه بخواهد در نيت اعتكاف،قصد وجه كند،در اعتكاف واجب نيت وجوب و در اعتكاف مستحب،نيت استحباب مىكند و واجب بودن اعتكاف در روز سوم ضررى ندارد،هر چند بهتر است كه از روز سوم نيت وجوب كند.
11-از آغاز تا پايان اعتكاف،بايد با نيت و قصد قربتباشد،بنابر اين اگر به همين قصد،اعتكاف را شروع كند صحيح است،همچنين اگر به قصد اينكه فردا معتكف شود به مسجد برود و از اول وقت(طلوع فجر)در آنجا باشد صحيح است.