به وبلاگ مدرسه علمیه معصومیه شهرضا خوش آمدید

هنگام افطار و لحظه باز کردن روزه، آن هم روزه ای که به امر پروردگار گرفته بودیم، یکی از قشنگترین لحظات محسوب می شود، و آداب فراوانی برای افطار آورده شده، که در اینجا به برخی از آنها اشاره می گردد.

1- مقدم داشتن نماز مغرب بر افطار.

امام صادق(علیه السلام) می فرمایند: مستحب است، روزه دار اگر توانایی دارد، ابتداء، قبل از افطار نمازش را بخواند. (وسائل 10/150).

امام باقر (علیه السلام) فرمودند: اگر میل تو به افطار و غذا خوردن، تو را از نماز باز می دارد، ابتدا افطار کن، تا دور شود از تو وسوسه های نفس ملامت گر. (و هنگام نماز با فراغ بال و آرامش نماز بخوانی).

امام باقر (علیه السلام) فرمودند: در ماه رمضان، ابتدا نماز بخوان، سپس افطار کن، مگر با گروهی باشی، که آنها منتظر افطارند. ( یعنی: اگر آنها ابتدا افطار می کنند، تو با آنها مخالفت نکن).

بر این اساس، استحباب خواندن نماز قبل از افطار، دو مورد استثنا دارد، طاقت و صبر نداشتن روزه دار، و وقتی گروهی منتظر ما باشند.

2- دعای هنگام افطار

امام رضا (علیه السلام) می فرمایند: هر کس هنگام افطارش، بگوید: اللهم لک صمنا بتوفیقک و علی رزقک افطرنا بامرک فتقبله منا و اغفر لنا انک انت الغفور الرحیم.

خداوند، آنچه را از نقص و زیان، بر روزه اش وارد ساخته، می بخشاید. (بحار الانوار 93/312).

دعاهای دیگری در این باب، در مفاتیح آمده است.

3- گفتن ذکر لا اله الا الله

امام صادق (علیه السلام) فرمودند: هر کس روزه خود را با کلام صالح و عمل صالح به پایان رساند، خداوند، روزه او را قبول می فرماید.

گفته شد: ای پسر رسول خدا، کلام صالح چیست؟ فرمود: شهادت به کلمه لا اله الا الله و عمل صالح خارج کردن فطریه از مال خویش است. (امالی صدوق 34)

4- افطار کردن با:

الف- خرما:

پیامبر اعظم (صلی الله علیه و اله) فرمودند: کسی که با خرمای حلال افطار کند، ثواب نماز وی، چهار صد برابر خواهد شد.

امام صادق (علیه السلام) فرمودند: پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) با اولین چیزی که افطار می فرمود، در زمانی که رطب یافت می شد، با رطب و در زمانی که خرما بود، با خرما. (محاسن / 531)

نقل شده پیامبر(صلی الله علیه و آله) با خرما افطار می نمود و هرگاه شکر نیز می‌یافت، با آن افطار می‌کردند و نقل شده پیامبر(صلی الله علیه وآله) با شیرینی افطار می‌کرد و اگر چیز شیرینی نمی‌یافت، با آب گرم افطار می‌کردند.

ب- آب:

امام صادق(علیه السلام) فرمود: افطار کردن با آب، گناه قلب را می شوید.

جابر بن عبدالله گوید: شنیدم امام باقر(علیه السلام) می فرمود: رسول خدا(صلی الله علیه وآله) با دو سیاهی افطار می کرد، گفتم: رحمت خدا بر شما باد، آن دو چه بودند؟ فرمود: خرما و آب، کشمش (سیاه) و آب، و با همین دو چیز نیز سحری می خوردند.(وسائل 10 / 145)

به همین جهت آب گرم با شکر یا نبات، توصیه می شود.

پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: آب گرم کبد و معده انسان را پاک، و دهان را خوشبو می کند، دندانها و حدقه چشم را قوت می بخشد، دید چشم را زیاد و گناهان را می شوید، رگهای هیجان آور را تسکین می بخشد، و درد سر را از بین می برد. (مکارم الاخلاق 27).

ج- شیر:

انس بن مالک گوید: رسول خدا (صلی الله علیه و آله) نوشیدنی داشت که با آن افطار می کرد و نوشیدنیی نیز برای سحر داشت و چه بسا این دو یکی بود، شیر و یا نان یماث (حل شده) . (مکارم الاخلاق 33)

5- خواندن سوره قدر هنگام افطار

امام زین العابدین(علیه السلام) فرمود: هر کس سوره قدر را هنگام افطار و سحرش(قبل از افطار و قبل از خوردن سحری) بخواند، بین سحر و افطار (هنگام روز) ثواب کسی را دارد که، در راه خدا، در خون خود غوطه ور باشد. ( وسائل 10 / 149)

6- گفتن بسم الله و دعا کردن

امام موسی بن جعفر (علیه السلام) از پدران بزرگوارش(علیهم السلام) نقل فرمود: برای روزه دار، هنگام افطارش، یک دعای مستجاب است. پس وقتی اولین لقمه را برداشتی، بگو: بسم الله یا واسع المغفره اغفر لی.

در جای دیگر می فرماید: هر کس موقع افطار کردن، بگوید: بسم الله الرحمن الرحیم، خداوند گناهان او را می آمرزد.

فضیلت افطاری دادن

امام صادق (علیه السلام) می فرمایند:

هر مۆمنی برادر مۆمن خود را شبی از ماه رمضان افطاری دهد، خداوند برای او پاداش آزاد کردن سی بنده مۆمن در راه خدا را می نویسد و در برابر هر کدام، (مهمانان افطاری) دعایی مستجاب را نیز دارد.

افطاری دادن به مۆمنان، باعث بخشش گناهان، زیاد شدن روزی، آزاد کردن برده و خداوند، اجر روزه داران افطاری داده شده را، به او می دهد، بی آنکه از ثواب آنها کم کند.

بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان