آداب افطار
هنگام افطار و لحظه باز کردن روزه، آن هم روزه ای که به امر پروردگار گرفته بودیم، یکی از قشنگترین لحظات محسوب می شود، و آداب فراوانی برای افطار آورده شده، که در اینجا به برخی از آنها اشاره می گردد.
1- مقدم داشتن نماز مغرب بر افطار.
امام صادق(علیه السلام) می فرمایند: مستحب است، روزه دار اگر توانایی دارد، ابتداء، قبل از افطار نمازش را بخواند. (وسائل 10/150).
امام باقر (علیه السلام) فرمودند: اگر میل تو به افطار و غذا خوردن، تو را از نماز باز می دارد، ابتدا افطار کن، تا دور شود از تو وسوسه های نفس ملامت گر. (و هنگام نماز با فراغ بال و آرامش نماز بخوانی).
امام باقر (علیه السلام) فرمودند: در ماه رمضان، ابتدا نماز بخوان، سپس افطار کن، مگر با گروهی باشی، که آنها منتظر افطارند. ( یعنی: اگر آنها ابتدا افطار می کنند، تو با آنها مخالفت نکن).
بر این اساس، استحباب خواندن نماز قبل از افطار، دو مورد استثنا دارد، طاقت و صبر نداشتن روزه دار، و وقتی گروهی منتظر ما باشند.
2- دعای هنگام افطار
امام رضا (علیه السلام) می فرمایند: هر کس هنگام افطارش، بگوید: اللهم لک صمنا بتوفیقک و علی رزقک افطرنا بامرک فتقبله منا و اغفر لنا انک انت الغفور الرحیم.
خداوند، آنچه را از نقص و زیان، بر روزه اش وارد ساخته، می بخشاید. (بحار الانوار 93/312).
دعاهای دیگری در این باب، در مفاتیح آمده است.
3- گفتن ذکر لا اله الا الله
امام صادق (علیه السلام) فرمودند: هر کس روزه خود را با کلام صالح و عمل صالح به پایان رساند، خداوند، روزه او را قبول می فرماید.
گفته شد: ای پسر رسول خدا، کلام صالح چیست؟ فرمود: شهادت به کلمه لا اله الا الله و عمل صالح خارج کردن فطریه از مال خویش است. (امالی صدوق 34)
4- افطار کردن با:
الف- خرما:
پیامبر اعظم (صلی الله علیه و اله) فرمودند: کسی که با خرمای حلال افطار کند، ثواب نماز وی، چهار صد برابر خواهد شد.
امام صادق (علیه السلام) فرمودند: پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) با اولین چیزی که افطار می فرمود، در زمانی که رطب یافت می شد، با رطب و در زمانی که خرما بود، با خرما. (محاسن / 531)
نقل شده پیامبر(صلی الله علیه و آله) با خرما افطار می نمود و هرگاه شکر نیز مییافت، با آن افطار میکردند و نقل شده پیامبر(صلی الله علیه وآله) با شیرینی افطار میکرد و اگر چیز شیرینی نمییافت، با آب گرم افطار میکردند.
ب- آب:
امام صادق(علیه السلام) فرمود: افطار کردن با آب، گناه قلب را می شوید.
جابر بن عبدالله گوید: شنیدم امام باقر(علیه السلام) می فرمود: رسول خدا(صلی الله علیه وآله) با دو سیاهی افطار می کرد، گفتم: رحمت خدا بر شما باد، آن دو چه بودند؟ فرمود: خرما و آب، کشمش (سیاه) و آب، و با همین دو چیز نیز سحری می خوردند.(وسائل 10 / 145)
به همین جهت آب گرم با شکر یا نبات، توصیه می شود.
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: آب گرم کبد و معده انسان را پاک، و دهان را خوشبو می کند، دندانها و حدقه چشم را قوت می بخشد، دید چشم را زیاد و گناهان را می شوید، رگهای هیجان آور را تسکین می بخشد، و درد سر را از بین می برد. (مکارم الاخلاق 27).
ج- شیر:
انس بن مالک گوید: رسول خدا (صلی الله علیه و آله) نوشیدنی داشت که با آن افطار می کرد و نوشیدنیی نیز برای سحر داشت و چه بسا این دو یکی بود، شیر و یا نان یماث (حل شده) . (مکارم الاخلاق 33)
5- خواندن سوره قدر هنگام افطار
امام زین العابدین(علیه السلام) فرمود: هر کس سوره قدر را هنگام افطار و سحرش(قبل از افطار و قبل از خوردن سحری) بخواند، بین سحر و افطار (هنگام روز) ثواب کسی را دارد که، در راه خدا، در خون خود غوطه ور باشد. ( وسائل 10 / 149)
6- گفتن بسم الله و دعا کردن
امام موسی بن جعفر (علیه السلام) از پدران بزرگوارش(علیهم السلام) نقل فرمود: برای روزه دار، هنگام افطارش، یک دعای مستجاب است. پس وقتی اولین لقمه را برداشتی، بگو: بسم الله یا واسع المغفره اغفر لی.
در جای دیگر می فرماید: هر کس موقع افطار کردن، بگوید: بسم الله الرحمن الرحیم، خداوند گناهان او را می آمرزد.
فضیلت افطاری دادن
امام صادق (علیه السلام) می فرمایند:
هر مۆمنی برادر مۆمن خود را شبی از ماه رمضان افطاری دهد، خداوند برای او پاداش آزاد کردن سی بنده مۆمن در راه خدا را می نویسد و در برابر هر کدام، (مهمانان افطاری) دعایی مستجاب را نیز دارد.
افطاری دادن به مۆمنان، باعث بخشش گناهان، زیاد شدن روزی، آزاد کردن برده و خداوند، اجر روزه داران افطاری داده شده را، به او می دهد، بی آنکه از ثواب آنها کم کند.
بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان
احادیثی از امام جعفر صادق(ع) در مورد رمضان
رسول خدا(ص): کسی که در ماه رمضان آمرزیده نشود،در کدام ماه آمرزیده شد؟
امام صادق (ع): کسی که در ماه رمضان آمرزیده نشود، تا ما رمضان آینده آمرزیده نگردد مگر آن که در عرفات حاضر شود.
امام جعفر صادق (ع) فرمودند:روزه گرفتن تنها جلوگیری از خوردن و آشامیدن نیست . مریم مادر عیسی (ع) گفت : (( من نذر کرده ام که برای خدای رحمان روزه باشم )) یعنی جز به ستایش خدای رحمان ، دهان خود را باز نکنم . اگر روزه گرفتید ، زبان خود را حفظ کنید . چشم خود را از نگاه کرده به چیزهای حرام ببندید ، نزاع مکنید ، حسادت نکنید ، رسول خدا (ص) : شنید که یکی از بانوانش با دهان روزه خادم خود را فحش می دهد ، رسول الله (ص) فرمود : تا برایش خوراکی حاضر کنند و بعد به آن خانم گفت : میل کنید . خانم گفت : من روزه هستم ، رسول خدا (ص) به او گفت : (( چگونه روزه ای هستی که خادم خود را دشنام می دهی ؟ روزه گرفتن تنها جلوگیری از خوردن آب و غذا نیست )) امام صادق (ع) فرمود : هرگاه روزه گرفتی و دهان خود را از نوشیدنی و خوردنی بستی ، باید گوش و چشم تو نیز از حرام و ناشایست بسته شود ، بحث و جدل مکن ، خادمت را با نیش زبان آزار مده ( خادمت را با ناسزا اذیت مکن ) ، آرامش و وقاری که ویژه روزه داری است را از دست مده . مبادا روزی که روزه هستی اعمالت با روزهای قبل یکسان باشد.
احادیثی از پیامبر اکرم(ص) در موردماه مبارک رمضان
رسول خدا (ص) : اگر بنده ارزش ماه رمضان را بداند، آرزو می کند که سراسر سال، رمضان باشد. رسول خدا(ص): چون حلال ماه رمضان پدید آید، درهای دوزخ بسته گردد و درهای بهشت گشوده شود و شیاطین به زنجیر کشیده شوند.
امام علی(ع): روزی رسول خدا(ص) برای ما خطبه ای ایراد کرد و فرمود: ای مردم! همانا ماه با برکت و رحمت و آمرزش به شما روی آورده است. این ماه نزد خدا برترین ماه است و روزهایش برترین روزها و شبهایش برترین شبها و ساعتهایش برترین ساعات. در این ماه شما به میهمانی خدا دعوت شده اید و در زمره بهرمندان از کرامات خداوند قرار گرفته اید. در این ماه نفس های شما تسبیح خداست و خواب شما عبادت است و اعمال شما پذیرفته و دعایتان به اجابت می رسد… من برخاستم و عرض کردم: ای رسول خدا! برترین کارها در این ما چیست؟ پیامبر فرمود: ای اباالحسن! برترین کارها در این ماه خویشتنداری از حرامهای خداوند است.
رسول خدا(ص): هر که ماه رمضان را دریابد و آمرزیده نشود، خداوند او را(از رحمت خود) دور گرداند. رسول خدا(ص): در خطبه اش به هنگام فرارسیدن ماه رمضان -: بدبخت کسی است، در این ماه بزرگ از آمرزش خداوند محروم ماند.
پای بندی به قانون
هنگامی که می خواهند مرقد مطهر امام رضا (ع) را غبار روبی کنند، خدام حرم دستمال سفیدی را ،
برای انجام عمل غبار روبی به افراد و شخصیت های دعوت شده می دهند.
این دستمال ها با گلاب آغشته شده اند.
مقام معظم رهبری این دستمال ها را می گیرند و پس از غبار روبی ، به سر و صورت خود می کشند.
در یکی از غبار روبی ها به آقای واعظ طبسی فرمودند:
آیا من می توانم این دستمال متبرک را برای خودم بر دارم؟
با این که تولیت آستان قدس رضوی زیر نظر مقام عظیم الشان ولایت است ،
ولی از آنجا که آقای طبسی را تولیت آستان مقدس رضوی می دانند،
خواستند با هماهنگی ایشان و پای بند به قانون این کار را انجام دهند.
حجه الاسلام محمد علی حقانی
رفاقت با پنج دسته ممنوع
امام سجاد (ع) به امام محمد باقر(ع) فرمودند :
ای فرزندم با پنج کس همنشینی و رفاقت مکن:
1 :از همنشینی با دروغگو پرهیز کن ، زیرا او همه چیز را بر خلاف واقع نشان می دهد،
دور را نزدیک و نزدیک را به تو دور می نمایاند.
2: از همنشینی با گناهکار و لا ابالی بپرهیز ، زیرا او تورا به بهای یک لقمه یا کمتر از آن می فروشد.
3- از همنشینی با بخیل بر حذر باش ، که او رااز کمک مالی به تو
آنگاه که بسیار به آن نیازمندی ، مضایقه می کند.
4- از همنشینی با احمق (کم عقل) اجتناب کن ، زیرا او می خواهد به تو سودی رساند ،
ولی به زیان تو می انجامد.
5- از همنشینی با قاطع رحم بپرهیز ،که او در سه جای قرآن لعن و نفرین شده است
اصول کافی /ج2/ص 376- بحار الانوار /ج71/ص 196)
برگزاری دوره آموزشی تبین معارف نماز
در دنیایی که به سر می بریم پیشرفت روز افزون علم و تکنو لوژی و توجه بیش ازپیش بشر امروزی به مادیات و کمتر پرداختن بشر به حیطه معنویات مواجه هستیم . اما آنچه حائز اهمیت است این است که پیشرفت قابل توجه و سریع علم نتوانسته است خلائی را که در اثر جدایی انسان امروزی از معنویت به آن دچار شده و سر آغاز پوچی ها و خودکشی ها می باشد پر نماید.
از انجا که نماز در میان عبادات دارای جایگاه ویژه ای است و عباداتی که در آن انسان مراقب همه ی اعضاء و جوارح خویش است و آنها نیز به نحوی در میان عبادت دخالت دارند . عبادتی که با مقدمه طهارت ظاهر آغاز و به پاکی و طهارت و تربیت الهی منتهی می گردد.
نماز در دین آن قدر حائز اهمیت است که حضرت علی (ع)می فرماید: بدان که تمام اعمالت تابع نمازت خواهد بود .
و پیامبر اکرم (ص) می فرماید بر خیز نماز به جای آور! همانا در نماز شفا است . از همه مهم تر اینکه در حدیث آمده اولین چیزی که از انسان سوال می شود نماز است پس اگر نماز قبول شود بقیه اعمال پذیرفته می شود و اگر نماز رد شود بقیه اعمال رد خواهد شد.
مدرسه علمیه خواهران معصومیه س شهرضا بر آن شد تا دوره ای تحت عنوان تبین معارف نماز برای خواهران طلبه مبلغ و ائمه جماعات برگزار نماید.
این دوره توسط حاج آقا باقی و حاج آقا رنجبر و حاج آقا موسوی از مبلغین قم طی یک هفته 24 ساعت در تاریخ 21،22،26،27،28،29/4/ 91برگزار شد.
شامل سر فصل های زیر می باشد:
اسرار مقدمات نماز( آداب ظاهری نماز{وضو - غسل - تیمم - مسواک}) - اسرار مقارنات نماز( تکبیر - قیام - رکوع -سجود) -اسرار تعقیبات نماز- (تسبیحات حضرت زهرا (س) - سه تکبیر آخر نماز)
ضرورت طرح مباحث اسرار ( 1- هدف از نماز خواندن2- اهمیت نماز3- اهمیت اسرار نماز)
آداب نماز - راه رسیدن به اسرار نمازو موانع آن - حضور قلب در نماز
( اول ما یحاسب به العبد الصلاه ان قبلت قبل ما سواها و ان رد ت رد ما سواها)
نکات تربیتی
وقتی بچه بودم …
دلم می خواست دنیا را عوض کنم.
بزرگتر که شدم گفتم:
دنیا بزرگ است کشورم را تغییر می دهم.
در نوجوانی گفتم:
کشور خیلی بزرگ است بهتر است شهرم را دگرگون سازم.
جوان که شدم گفتم:
شهر خیلی بزرگ است . محله ی خودم را تغییر می دهم.
به میان سالی که رسیدم گفتم:
از خانواده ام شروع می کنم .
در این لحظه آخر عمر..
می بینم که باید از خودم شروع می کردم
اگر تغییر را از خودم آغاز کرده بودم
خانواده ام ، محله ام ، شهرم، کشورم، و جهان را
به قدر توانم تغییر می دادم
با عشق خدا
ظهر یک روز سرد زمستانی، وقتی دختر به خانه برگشت، پشت در پاکت نامه ای را دید که نه تمبری داشت و نه مهر اداره پست روی آن بود. فقط نام و آدرسش روی پاکت نوشته شده بود.
او با تعجب پاکت را باز کرد و نامه ی داخل آن را خواند:
« دختر عزیز،
عصر امروز به خانه تو می آیم تا تو را ملاقات کنم.
با عشق، خدا»
دختر همان طور که با دست های لرزان نامه را روی میز می گذاشت، با خود فکر کرد که چرا خدا می خواهد او را ملاقات کند؟ او که آدم مهمی نبود. در همین فکرها بود که ناگهان کابینت خالی آشپزخانه را به یاد آورد و با خود گفت: « من، که چیزی برای پذیرایی ندارم! » پس نگاهی به کیف پولش انداخت. او فقط ۵ دلار و ۴۰ سنت داشت. با این حال به سمت فروشگاه رفت و یک قرص نان فرانسوی و دو بطری شیر خرید.
وقتی از فروشگاه بیرون آمد، برف به شدت در حال بارش بود و او عجله داشت تا زود به خانه برسد و عصرانه را حاضر کند. در راه برگشت، زن و مرد فقیری را دید که از سرما می لرزیدند. مرد فقیر به دختر گفت: « خانم، ما خانه و پولی نداریم. بسیار سردمان است و گرسنه هستیم. آیا امکان دارد به ما کمکی کنید؟ »
دختر جواب داد:« متاسفم، من دیگر پولی ندارم و این نان ها را هم برای مهمانم خریده ام. »
مرد گفت:« بسیار خوب خانم، متشکرم» و بعد دستش را روی شانه همسرش گذاشت و به حرکت ادامه دادند.
همان طور که مرد و زن فقیر در حال دور شدن بودند، دختر درد شدیدی را در قلبش احساس کرد. به سرعت دنبال آنها دوید: آ« آقا، خانم، خواهش می کنم صبر کنید. » وقتی دختربه زن و مرد فقیر رسید، سبد غذا را به آنها داد و بعد کتش را درآورد و روی شانه های زن انداخت.
مرد از او تشکر کرد و برایش دعا کرد. وقتی دختر به خانه رسید، یک لحظه ناراحت شد چون خدا می خواست به ملاقاتش بیاید و او دیگر چیزی برای پذیرایی از خدا نداشت. همان طور که در را باز می کرد، پاکت نامه دیگری را روی زمین دید. نامه را برداشت و باز کرد:
دختر عزیز،
از پذیرایی خوب و کت زیبایت متشکرم
با عشق ، خدا
***********
از سایت هشت بهشت